Jednym z najczęstszych narzędzi narcyza do obrony własnego ego i oczerniania ofiary jest oskarżenie jej o zazdrość. W ten sposób odwraca uwagę od rzeczywistego problemu i prezentuje siebie jako niewinną ofiarę niesprawiedliwego ataku.

Gdy masz powód, a słyszysz: „Ty mi zazdrościsz”

Jeśli próbujesz zwrócić uwagę narcyzowi, że jego zachowanie było krzywdzące, przekraczające granice lub nieakceptowalne, on lub ona zareaguje obronnie, mówiąc:
„To tylko dlatego, że jesteś zazdrosna / zazdrosny”.

Narcyz nie przyjmuje krytyki, nie ponosi odpowiedzialności i nie dopuszcza myśli, że może się mylić. Każda uwaga zostaje przefiltrowana przez zniekształcone postrzeganie siebie jako istoty doskonałej, której inni zazdroszczą, bo chcą być tacy jak ona.

Projekcja: to narcyz jest zazdrosny, ale oskarża Ciebie

Narcyzi to osoby głęboko zazdrosne, często przerażone sukcesami innych. Obawiają się, że inni są mądrzejsi, silniejsi, bardziej lubiani.
Dlatego zakładają, że inni też im zazdroszczą — i robią z tego wygodną narrację, którą karmią siebie i otoczenie.

Ochrona wizerunku za pomocą oskarżenia

Zarzut zazdrości to dla narcyza sposób na:

• zdyskredytowanie Twojej opinii i ukrycie własnych przewin,
• zdobycie współczucia i wsparcia od otoczenia,
• podtrzymanie wizerunku ofiary i bohatera jednocześnie,
• wzbudzenie w Tobie poczucia winy i powstrzymanie Cię przed mówieniem prawdy.

Nikt nie chce być uznany za zawistnego, dlatego wiele osób milczy, odpuszcza, wycofuje się, by uniknąć publicznego napiętnowania.

Zazdrość istnieje – ale narcyz ją wyolbrzymia i wykorzystuje

To prawda – zazdrość jest częścią ludzkiej natury i w naszych czasach, pełnych porównań, autopromocji i presji społecznej, wiele osób odczuwa zazdrość wobec innych. Jednak różnica między zwykłym człowiekiem a narcyzem polega na tym, że narcyz obsesyjnie widzi zazdrość wszędzie – także tam, gdzie jej nie ma.

Dla narcyza wszelka krytyka, odmienne zdanie czy zdrowe granice są automatycznie oznaką „zawiści” lub okazją do użycia takiego argumentu. Nie odróżnia on realnego konfliktu czy troski od ataku na swój wizerunek.

Co więcej – narcyz nie mówi o zazdrości, żeby szczerze porozmawiać o emocjach czy doświadczanej sytuacji, lecz po to, aby zdyskredytować drugą osobę, zastraszyć ją, zyskać współczucie otoczenia i wywołać wrażenie swojej wyjątkowości.

To nie jest stwierdzenie faktu. To manipulacja oparta na silnej potrzebie kontroli i przewagi nad innymi.

Narcyz jako bohater męczennik

Narcyz często przedstawia się jako ofiara ataków „zawistnych ludzi”, którzy chcą mu coś odebrać, bo nie mogą znieść jego „sukcesu i wyjątkowości”.

W tej opowieści:

• narcyz jest jednocześnie skrzywdzoną ofiarą i wielkim zwycięzcą, który się podniósł,
• Ty jesteś zazdrosną, małą osobą, która nie może znieść jego sukcesów,
• a cała reszta to publiczność, której emocje i uwaga są paliwem narcystycznym.

Gdy sam/sama doświadczasz krzywdy

Podczas gdy narcyz publicznie Cię upokarza, kłamie, oczernia, grozi, manipuluje i wykorzystuje, on/ona „nie rozumie”, dlaczego jesteś zła lub smutna.

To nie jest przypadek. Narcyz nie ma empatii emocjonalnej. Może udawać, że rozumie, co czujesz (tzw. empatia kognitywna), ale nie czuje i nie współodczuwa.
Liczy się wyłącznie wizerunek i kontrola.

Dlatego nie rozmawiaj

W kontaktach z narcyzem nie warto tłumaczyć swoich emocji, próbować się bronić, czy liczyć na zrozumienie.
Im mniej mówisz, tym mniej daje mu to paliwa.

Twoje uczucia są ważne. Masz prawo czuć złość, smutek i rozczarowanie. Ale mów o tym osobom, które Cię naprawdę widzą i wspierają – nie komuś, kto wszystko obraca przeciwko Tobie.