Fantazje o wielkości to nie marzenia ani ambicje.
To trwałe życie w projekcji przyszłej wersji siebie, która ma wreszcie potwierdzić wyjątkowość, wartość i przewagę nad innymi.

Osoba narcystyczna nie „planuje” — ona wyobraża sobie, a wyobrażenie zaczyna zastępować realne działanie.

Zwróć uwagę na to, że samo w sobie to nie jest “złe” czy krzywdzące dla innych, ale wiąże się z intencją przewagi nad innymi, osiąganiem tego kosztem innych i bez względu na innych, dlatego stanowi problem.

To w DSM-5: kryterium 2 narcystycznego zaburzenia osobowości. Tu nie diagnozujemy, ale poszerzamy świadomość.

---

Na czym polega ten mechanizm

W DSM-5 to kryterium opisuje:

• fantazje o nieograniczonym sukcesie
• fantazje o władzy i wpływie
• fantazje o idealnym wyglądzie
• fantazje o wyjątkowej, perfekcyjnej miłości

Wspólny mianownik jest jeden: rzeczywistość jest niewystarczająca, a prawdziwe życie ma się dopiero wydarzyć.

---

Jak to wygląda w praktyce — różne obszary życia

Praca, kariera, pieniądze

• wielkie wizje bez realnego planu lub własnego wkładu pracy (postawa “należy mi się”, wykorzystując innych)
• mówienie o przyszłych sukcesach jak o faktach
• częste zmiany kierunku („to nie było wystarczająco ambitne”)
• poczucie, że „świat jeszcze mnie nie odkrył” (dlatego narcyz przedstawia siebie jako ofiarę).

---

Relacje i idealna miłość

• wyobrażenie relacji „jak z filmu”
• idealizowanie na początku, szybkie rozczarowanie
• poczucie, że partner „nie dorasta” do wizji
• obwinianie drugiej strony za brak szczęścia

To nie jest romantyzm. To projektowanie fantazji na realnego człowieka i poniżanie go, (gdy okazuje się człowiekiem).

---

Wygląd, status, wizerunek

• koncentracja na obrazie zamiast treści
• porównywanie się z wyidealizowanymi wzorcami
• poczucie, że „zasługuję na więcej”
• frustracja, gdy rzeczywistość nie nadąża

Fantazja daje chwilową ulgę. Rzeczywistość — rozczarowanie.

---

Duchowość, rozwój, „wyższa świadomość”

• poczucie bycia bardziej rozwiniętym niż inni
• narracja o „misji”, „powołaniu”, „wyjątkowej drodze”
• brak zakorzenienia w codzienności
• ucieczka w idee zamiast konfrontacji z sobą

To często wygląda „ładnie”. Ale nadal jest oderwane od realności.

---

Dlaczego obietnice się nie materializują

Fantazja:

• chroni przed wstydem
• daje poczucie kontroli
• pozwala ominąć frustrację

Ale jednocześnie:

• blokuje uczenie się
• nie toleruje porażek
• nie znosi ograniczeń

Dlatego:

„Wielkie jutro” nigdy nie nadchodzi.

---

Co dzieje się z otoczeniem

Osoby blisko często:

• czekają na „ten moment”
• inwestują emocjonalnie, finansowo w wizję
• tłumaczą brak spójności
• czują się winne, gdy są rozczarowane

Z czasem pojawia się:

• zmęczenie
• dezorientacja
• poczucie, że „coś tu nie gra”

To niekoniecznie cynizm. To kontakt z rzeczywistością.

Pozytywne myślenie i wiara są bardzo ważne, ale to co innego niż narcyzm.

---

Czym to NIE jest

Fantazje narcystyczne:

• nie są zdrowym marzeniem
• nie są kreatywnością
• nie są nadzieją

Zdrowe marzenie:

• uwzględnia ograniczenia
• dopuszcza korektę
• nie wymaga idealizacji siebie
• nie robi tego kosztem innych

---

Co NIE jest twoją odpowiedzialnością

Nie musisz:

• wierzyć w cudze wizje
• podtrzymywać iluzji
• poświęcać realności dla czyjejś fantazji

Masz prawo:

• widzieć fakty
• stawiać pytania
• wybierać to, co jest, a nie to, co „ma być”

---

Dlaczego to kryterium jest tak ważne

Fantazje o wielkości:

• podtrzymują wyolbrzymione ego (kryterium 1)
• torują drogę do dewaluacji innych
• poprzedzają rozczarowanie, złość i obwinianie

Dla wielu osób momentem przełomowym jest myśl:

„Ja żyję w realnym świecie. On/ona — w wyobrażonym.”