Etapy relacji z narcyzem: idealizacja, dewaluacja, odrzucenie, wciąganie z powrotem
Cykl, który stale się powtarza
/ Kategoria: Narcyzm i toksyczne zachowania /
Relacja z osobą narcystyczną przebiega zazwyczaj według powtarzającego się schematu, który obejmuje cztery fazy:
- Idealizacja i przyciąganie (love bombing)
- Dewaluacja
- Odrzucenie
- Wciąganie z powrotem (hoovering)
Cykl ten może powtarzać się w nieskończoność, dopóki nie zostanie przerwany.
Idealizacja i przyciąganie
To faza “magii”, która często wydaje się zbyt piękna, by mogła być prawdziwa.
Narcyz buduje obraz osoby cudownej, wyjątkowej, boskiej – zarówno siebie, jak i Ciebie. Obsypuje komplementami, aprobatą, uwagą. Często:
- szybko przywiązuje się emocjonalnie,
- chce spędzać z Tobą jak najwięcej czasu,
- opowiada poruszające historie o swojej krzywdzie (np. z dzieciństwa lub poprzednich relacji),
- idealnie dopasowuje się do Ciebie.
Jeśli to relacja romantyczna – mówi o miłości, duszy bliźniaczej, przeznaczeniu.
W relacji zawodowej – chwali Twój talent i zaangażowanie.
W koleżeńskiej – podkreśla podobieństwa, wspólne wartości i wrażliwość.
To strategia przyciągnięcia i zbudowania więzi. Gdy jesteś już zaangażowana/y – zaczyna się faza druga.
Dewaluacja
Gdy więź zostaje zbudowana, narcyz przechodzi od idealizacji do obniżania Twojej wartości.
- Przestaje Cię chwalić.
- Zaczyna Cię krytykować.
- Daje Ci odczuć, że „coś z Tobą nie tak”.
- Często jesteś zmieszana/y, wytrącona/y z równowagi.
Zaczynasz chodzić na palcach, uspokajać, przepraszać, starać się.
Tymczasem narcyz karmi się Twoją niepewnością, odbiera siłę, a jednocześnie czuje się coraz mniejszy, więc musi jeszcze bardziej kontrolować i dominować.
Twoje granice, zaufanie i empatia stają się narzędziami, które są wykorzystywane przeciwko Tobie.
Odrzucenie
Kiedy narcyz uzna, że już „nie jesteś mu potrzebna/y”, albo straci nad Tobą kontrolę – może brutalnie przerwać kontakt.
To może wyglądać jak:
- milczenie,
- zerwanie z dnia na dzień,
- zdrada,
- zniknięcie.
Jeśli to Ty zakończysz relację wcześniej – narcyz może się mścić:
plotkować, oczerniać, kłamać, szantażować emocjonalnie, a nawet stosować stalking lub mobbing.
Dlaczego? Bo Twoja obojętność to cios w jego kruche ego.
Dla narcyza nie liczą się emocje drugiego człowieka – liczy się wizerunek i kontrola.
Wciąganie z powrotem (Hoovering)
Kiedy wydaje się, że to już koniec – często przychodzi kolejna próba wciągnięcia z powrotem. Narcyz może wtedy:
- błagać, płakać, obiecywać zmianę,
- wzbudzać poczucie winy,
- mówić o swojej krzywdzie,
- szukać kontaktu przez wspólnych znajomych lub social media.
Zaczyna się kolejny cykl idealizacji, a potem wszystko powtarza się od nowa.
Cykl narcystyczny – niekończąca się spirala
Etapy te mogą trwać:
- kilka dni,
- tygodni,
- miesięcy,
- a czasem lat.
Wielu ludzi tkwi w tym cyklu latami, nie rozumiejąc co się dzieje.
Im szybciej zauważysz powtarzalność i toksyczność tego mechanizmu, tym większa szansa, że się z niego uwolnisz.
Kompaktowy ebook o manipulacjach — prosty, klarowny i praktyczny. 60 najczęściej stosowanych taktyk oraz sposoby, jak je rozpoznawać, nazywać i nie dać się wciągnąć w gry. Napisany z myślą o osobach, które chcą odzyskać spokój, jasność i pewność siebie. Chcę, aby był dostępny cenowo dla każdego — także dla tych, którzy po trudnych relacjach dopiero zaczynają odbudowywać siebie, swoje granice i poczucie bezpieczeństwa. Dostępny tutaj: https://buymeacoffee.com/malvinadunder/extras
Teksty o narcyzmie nie są często neutralne, to nie aromaterapia.
Część osób, które stosują tego typu manipulacje, może poczuć zagrożenie czytaniem o taktykach, które wychodzą na światło dzienne.
Psychologia pozostaje neutralna i kieruje się swoimi zasadami. Jednak, gdyby tutaj było napisane:
„Dynamika relacji narcystycznej sprzyja występowaniu dysregulacji emocjonalnej o podłożu intrapersonalnym i interakcyjnym, co wtórnie prowadzi do chronicznej deprywacji potrzeb afiliacyjnych, koregulacyjnych i autonomicznych, utrwalając dezadaptacyjne schematy funkcjonowania”…to mało kto się zainteresuje.
A jeśli jest napisane:
„narcyz rozbraja, łamie Twoje granice, robi z Ciebie winowajcę, a potem oczekuje wdzięczności.” — to osoba w takiej relacji powie:
„O Boże, w końcu ktoś opisał mój świat.”
Psychoedukacja musi być zrozumiała.
To nie jest praca doktorska — to ludzki język.
Na tę stronę często trafiają osoby otwarte, ciekawe świata, empatyczne i właśnie te najbardziej potrzebują tej wiedzy.
Znajdziesz w tej kategorii “narcyzm” ważne informacje na temat zachowań narcystycznych i manipulacjach. Każdy człowiek ma ego i każdy może się negatywnie zachować, dlatego trzeba patrzeć całościowo, a NIE wybierać pojedyncze zdania z kontekstu. Aby lepiej poznać i zrozumieć narcyzm, czym jest i nie jest, zajrzyj do innych artykułów.
Malvina Dunder 
Leave a comment